Złamany ząb – co robić? Wziąć głęboki oddech i nie panikować. Złamanie zęba to bolesne doświadczenie, które może zaskoczyć każdego. Niezależnie od tego, czy złamanie nastąpiło w wyniku urazu, gryzienia czegoś twardego czy osłabienia struktury zęba przez próchnicę, ważne jest, by szybko i skutecznie zareagować. W tym artykule omówimy, jakie są najczęstsze przyczyny złamania zębów. Podpowiemy, co zrobić bezpośrednio po incydencie złamania lub pęknięcia zęba, wskażemy też, jakie możliwości leczenia może zaproponować stomatolog, aby przywrócić zdrowie i piękno Twojego uśmiechu.
Złamany ząb – co robić?
Złamanie zęba to nieprzyjemne i często bolesne doświadczenie. Szybka reakcja może jednak znacząco poprawić szanse na jego uratowanie. Przede wszystkim warto natychmiast przepłukać usta letnią wodą, aby oczyścić miejsce złamania i uniknąć zakażenia. Jeśli ząb krwawi, można przyłożyć czysty gazik lub delikatnie ugryźć chusteczkę, aby zahamować krwawienie. Niezależnie od stopnia złamania, niezwłocznie skontaktuj się z dentystą, aby ocenił uszkodzenie i dobrał odpowiednie leczenie. Po złamaniu lepiej unikać jedzenia twardych pokarmów i przeżuwania po uszkodzonej stronie, aby nie pogorszyć sytuacji.
Przyczyny złamanych zębów
Złamanie zęba najczęściej następuje nagle. Oto kilka najczęstszych przyczyn tego typu uszkodzeń:
- Urazy mechaniczne – Silne uderzenia podczas upadku, wypadku komunikacyjnego lub sportowego mogą spowodować złamanie zęba. Sporty kontaktowe, takie jak piłka nożna czy hokej, zwiększają ryzyko tego typu urazów.
- Gryzienie twardych przedmiotów – Częste gryzienie twardych pokarmów, takich jak orzechy, kostki lodu, popcorn czy twarde cukierki, może uszkodzić szkliwo i doprowadzić do pęknięcia lub złamania zęba.
- Próchnica – Nieleczona próchnica osłabia strukturę zęba, przez co jest ona bardziej podatna na pęknięcia i złamania nawet podczas jedzenia normalnych posiłków.
- Bruksizm (zgrzytanie zębami) – Stałe zgrzytanie lub zaciskanie zębów, często występujące podczas snu, może powodować mikrouszkodzenia, które z czasem prowadzą do większych pęknięć i złamań.
- Stare wypełnienia – Duże, stare wypełnienia mogą osłabiać ząb i zwiększać ryzyko jego pęknięcia. Wypełnienia te czasami nie są wystarczająco mocne, aby wytrzymać siły działające podczas gryzienia.
- Nagłe zmiany temperatury – Spożywanie bardzo gorących lub zimnych produktów w krótkim odstępie czasu może powodować mikropęknięcia w szkliwie, co z biegiem czasu prowadzi do większych uszkodzeń.
Jak naprawić złamany ząb?
Niewielkie złamanie lub ukruszenie zęba
Jeśli ułamał się lub ukruszył mały kawałek korony zęba, wtedy wystarczy wykonać uzupełnienie, stosując światłoutwardzalny kompozyt. Wystarczy dopasować plombę do koloru zęba, a uszkodzone szkliwo i zębinę pokryć preparatem, który zapobiega nadwrażliwości. By sprawdzić, jak mocno został pęknięty lub ukruszony ząb, zaczynamy od wykonania zdjęcia RTG.
Złamany ząb z plombą lub po leczeniu kanałowym
Kiedy złamany ząb był już wcześniej leczony i ma plombę lub był leczony kanałowo, wówczas naprawa złamanego zęba jest trudniejsza i bardziej czasochłonna. Czasami konieczne jest w takiej sytuacji nacięcie dziąsła i umieszczenie w środku odbudowanego zęba włókna szklanego lub metalowego – to tzw. wkład korzeniowy. Innym sposobem naprawy złamanego zęba może być założenie licówki.
Złamany ząb ze złamanym korzeniem
Kiedy oprócz złamania korony zęba złamaniu ulega także korzeń, w takiej sytuacji często konieczne jest usunięcie zęba i założenie implantu lub mostu protetycznego w celu zastąpienia usuniętego zęba.
Złamany ząb u dziecka
Ułamany ząb mleczny
U dzieci zęby najczęściej łamią się w wyniku urazów mechanicznych, np. w skutek uderzenia. Kiedy dziecku ułamie się ząb mleczny, wtedy – w zależności od stopnia złamania – stomatolog albo ratuje ząb, albo go usuwa. Jeśli to możliwe, dobrze jest zabezpieczyć fragment złamanego zęba w soli fizjologicznej lub mleku. Być może fragment pomoże w odbudowie zęba. Leczenie zaczyna się od zrobienia zdjęcia RTG by sprawdzić, jak mocno został złamany ząb. W przypadku złamania zęba mlecznego nad linią dziąsła (czyli w obrębie korony), unikamy usuwania. To mogłoby spowodować przesuwanie się pozostałych zębów i zamknięcie miejsca dla zęba stałego. Ząb może nadal pełnić swoją funkcję, o ile nie zostały uszkodzone żywe tkanki. Jeśli jednak widać tkanki miękkie, pęknięty ząb leczymy kanałowo (endodontycznie), aby zapobiec infekcji i bólowi.
W sytuacji, gdy złamanie zęba mlecznego sięga poniżej linii dziąsła lub ząb został zakażony, wtedy złamany ząb trzeba usunąć. Po ekstrakcji dziecko pozostaje pod opieką pedodonty i ortodonty, aby monitorować stan zgryzu i zapobiegać problemom związanym z przestrzenią dla zębów stałych.
Ułamany ząb stały u dziecka
W razie ułamania zęba stałego u dziecka postępuje się w ten sam sposób, jak u dorosłego. Jeśli to tylko możliwe, odbudowujemy ząb, aby dalej mógł służyć w gryzieniu, mówieniu i pełnić inne funkcje. Jeśli złamanie jest mocne, wtedy często konieczne jest leczenie kanałowe. Każdą decyzję podejmuje lekarz stomatolog wraz z pacjentem, biorąc pod uwagę indywidualną sytuację pacjenta, jego zdrowie oraz rozmieszczenie innych zębów w jamie ustnej.
Jak zapobiegać pękaniu i łamaniu zębów?
- regularnie odwiedzać dentystę,
- dbać o higienę jamy ustnej,
- używać zębów tylko do tego, do czego są przeznaczone,
- chronić zęby podczas kontaktowych sportów,
- wzmacniać szkliwo poprzez spożywanie produktów bogatych w witaminę D.
Zastanawiasz się czy Twój pęknięty lub ukruszony ząb można jeszcze uratować? Dowiesz się tego tylko podczas spotkania ze specjalistą. Serdecznie zapraszamy do gabinetu, gdzie zaproponujemy Ci metody leczenia dopasowane do Twojej sytuacji.
Najnowsze komentarze